Waarom is bewegen zo belangrijk in de begeleiding van mensen?

Leestijd 5 minuten

Bij de begeleiding van mensen wordt gelukkig steeds meer aandacht besteed aan het fysieke stuk. Ook psychologen en orthopedagogen hebben steeds meer oog voor de nuttige effecten van bewegen. Graag leg ik uit waarom ik bewegen een enorm belangrijk onderdeel vind in de begeleiding.

Bewegen is essentieel voor een goede gezondheid

Het is algemeen bekend dat regelmatige lichaamsbeweging een positief effect heeft op de fysieke gezondheid, het mentale welzijn, een verbeterde immuniteit, de bloedsuikerregulatie, verbeterde cognitieve functies, een verhoogd energieniveau en een verhoogde levensduur. Wat beweging voor effect heeft op de hersenen, dus het mentale welzijn, wordt soms onderschat.

Bewegen en spanning

Stress en spanning worden opgeslagen in je spieren. Wanneer je vertelt over iets dat spannend, moeilijk of traumatisch was, dan komt je lichaam meteen weer in datzelfde gevoel terug. Dit komt omdat de stress opgeslagen is in je hele lijf; je spieren, je pezen, overal.

Door te bewegen, stimuleer je je hersenen én je lichaam om met deze emoties aan de slag te gaan: zo kun je meer relaxed en ontspannen worden.

Bewegen is dus heel belangrijk om te herstellen. Eigenlijk net zoals slapen dat is. Als je niet goed slaapt door stress, kun je ook niet herstellen. Slapen, bewegen en ook muziek helpen om je lichaam én je hersenen rustiger te krijgen.

Je dient hiervoor wel de goede beweging te zoeken. Ga geen stressvolle beweging maken -dus geen marathon lopen - als je wat rustigers nodig hebt. Kies een vorm van beweging die zorgt dat jouw lichaam kan herstellen.

Belangrijk in begeleiding

Beweging zou veel meer gestimuleerd mogen worden, vind ik. Psychologen, orthopedagogen en andere begeleiders kunnen aan hun cliënten, mensen met psychische en mentale uitdagingen, uitleggen waarom beweging belangrijk is.

De nervus vagus en de psoas kun je rustiger krijgen door goed adem te halen, én door het doen van rustige, fysieke oefeningen. Of juist door de grens op te zoeken. Maar dan wel de grens die past bij die persoon en dat verschilt. Iedereen is anders. De een moet juist heel hard aan de slag - dus wel een marathon lopen – en voor de ander is het beter om stevig te gaan wandelen in de natuur.

Zelf zet ik al tijdens de behandeling fysieke oefeningen in. Op die manier worden emoties die loskomen direct beter verwerkt. Tijdens mijn opleiding leer ik aan psychologen, orthopedagogen en andere begeleiders hoe ze dat kunnen doen. Zij reageren daar heel positief op. Velen van hen gaan dit direct gebruiken.

Het effect van lichaamsbeweging

Wil jij precies weten hoe dit werkt? Wat beweging precies doet in de hersenen? Lees dan nog even verder. Ik leg verschillende effecten uit.

Lichaamsbeweging stimuleert de afgifte van endorfines. Dit zijn neurotransmitters die worden geproduceerd in de hersenen en het ruggenmerg. Ze hebben een pijnstillend effect en verbeteren je humeur.

Simpel gezegd: Wanneer je beweegt - vooral bij matige tot intense inspanning - stuurt je lichaam stofjes naar je hersenen die een prettig gevoel geven en die tegelijkertijd helpen om pijn en stress te verminderen. Dit is een van de redenen waarom mensen vaak zeggen dat ze zich gelukkiger en minder gestrest voelen na het sporten.

Frontale kwabben en de amandelkern

Lichaamsbeweging stimuleert bovendien de activiteit in de frontale kwabben van de hersenen. Dit kan leiden tot verbeteringen in verschillende aspecten van de hogere cognitieve functies, zoals planning, besluitvorming, aandacht en impulscontrole.

Ook lijkt regelmatige lichaamsbeweging de activiteit in de amandelkern te verminderen. De amandelkern speelt een rol bij het verwerken van emoties, met name bij reacties op stress en angst. Bewegen kan resulteren in een minder heftige reactie op stressvolle situaties en een verbeterde emotionele regulatie.

Andere positieve effecten op de hersenfunctie

De exacte mechanismen zijn complex en worden nog steeds onderzocht, maar er is consistent bewijs dat lichaamsbeweging niet alleen fysieke gezondheidsvoordelen biedt, maar ook gunstig is voor de cognitieve en emotionele gezondheid. Enkele andere gebieden van de hersenen die worden beïnvloed door lichaamsbeweging:

De hippocampus, een belangrijk gebied voor leren en geheugen. Onderzoeken suggereren dat regelmatige fysieke activiteit de hippocampus kan vergroten, wat geassocieerd wordt met verbeterde geheugenprestaties.

Het cerebellum is betrokken bij coördinatie en motorische controle. Vooral activiteiten die balans en coördinatie vereisen, kunnen de functie van het cerebellum verbeteren.

Ook de hypothalamus kan positieve invloed ervaren van lichaamsbeweging. Dit is een deel van de hersenen dat betrokken is bij de regulatie van het autonome zenuwstelsel, slaap-waakritmes en de afgifte van hormonen.

Nucleus accumbens is een gebied van de hersenen dat betrokken is bij beloning en motivatie. Lichaamsbeweging kan de activiteit in de nucleus accumbens verhogen, wat bijdraagt aan het gevoel van beloning en welzijn na het sporten.

De pre-motorische cortex wordt geactiveerd, doordat lichaamsbeweging planning en coördinatie vereist van bewegingen. Dit kan bijdragen aan verbeterde motorische vaardigheden.

Neurotransmitters en neurotrofe factoren: Lichaamsbeweging stimuleert de afgifte van verschillende neurotransmitters, zoals serotonine en dopamine, die betrokken zijn bij stemming en motivatie. Ook bevordert het de productie van neurotrofe factoren zoals het hersenafgeleide neurotrofe factor (BDNF), wat de groei en overleving van neuronen ondersteunt.

Meer informatie

Na het lezen van dit blog is het je vast duidelijk geworden dat bewegen heel belangrijk is voor je hersenen en je lichaam. Ik vind het goed dat hieraan steeds meer aandacht besteed wordt in de begeleiding van mensen.

Wil je meer informatie? Neem dan gerust contact met me op. Je kunt bellen naar 06-51175420. Omdat ik vaak bezig ben met begeleiding of opleiding, kun je ook mailen naar info@mirianrutten.nl.

In coronatijd schreef ik al dit blog: Zo helpt bewegen tegen stress. Daarin geef ik ook antwoord op de vraag: Welke beweging past bij mij?